از مهار حمله سایبری تا بازگشت جایگاه‌های سوخت به مدار

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، پیش از ظهر امروز اختلال در سامانه هوشمند سوخت باعث شد تا عرضه بنزین در کل کشور متوقف شود.
اختلال در این سامانه که اغلب افراد انتظار داشتند ظرف چند دقیقه مرتفع شود اما ادامه‌دار شد و مردمی که با باک خالی به جایگاه‌های سوخت مراجعه کرده بودند فهمیدند که حداقل برای چند ساعت خبری از بنزین نیست.
آغاز ماجرا در ساعت ۱۱ صبح
اختلال در سامانه هوشمند سوخت که تقریبا از ساعت ۱۱ صبح در تهران آغاز شد به تدریج به سایر استان‌ها سرایت کرد. البته در ساعت اول، تقریبا واکنشی به دنبال نداشت و تنها در فضای مجازی چند نفر به آن اشاره کردند.
اما با طولانی‌شدن این اختلال کم کم واکنش‌های رسمی آغاز شد. اولین واکنش را سخنگوی وزارت نفت داشت.
سخنگوی وزارت نفت با اشاره به اختلال رخ‌داده برای دریافت بنزین از طریق کارت هوشمند سوخت، گفت که سامانه هوشمند کارت سوخت از مدار خارج شده است و دلیل این اختلال را مشکل فنی اعلام کرد.
البته وی تاکید کرد که علت بروز این مشکل فنی هنوز مشخص نیست.
با اولین واکنش رسمی، موج خبرها و شایعه‌ها در این مورد آغاز شد.

شایعه گرانی بنزین و تکذیب وزیر کشور
اولین شایعه‌ای که با عدم عرضه نفت در جایگاه‌های سوخت دهان به دهان چرخید و حتی به فضای مجازی نیز رسید، بحث گرانی بنزین بود.
گرانی بنزین البته در چند روز گذشته نیز خبرساز شده بود و برخی کانال‌ها در فضای مجازی از تک نرخی شدن بنزین و رسیدن قیمت تا ۱۴ هزار تومان خبر داده بودند. موضوعی که البته بارها تکذیب شد.
در این مورد نیز وزیر کشور اختلال در برخی از پمپ‌های‌بنزین را ناشی از اشکال فنی و سامانه‌ای عنوان کرد و گفت که این مشکل به زودی رفع می‌شود.
احمد وحیدی درباره اختلال پیش آمده برای برخی پمپ‌های بنزین، گفت: اختلال در ارائه خدمات در برخی از پمپ‌های بنزین ناشی از یک اشکال فنی و سامانه ای است که  به زودی رفع می‌شود.
وزیر کشور با تأکید بر اینکه هیچ برنامه ای برای گرانی بنزین وجود ندارد، گفت: مردم هیچ نگرانی نداشته باشند.

تعطیلی سراسری پمپ‌بنزین‌ها
اگرچه در همان ساعات اولیه اعلام شده بود که عرضه بنزین تنها با کارت سوخت مشکل دارد و مردم می‌توانند بنزین را به نرخ آزاد بدون محدودیت دریافت کنند، اما مشاهدات میدانی ایرنا حکایت از تعطیلی کامل پمپ‌های بنزین داشت.
بعد از آن بود که اعلام شد برای دریافت بنزین حتی به نرخ آزاد باید سامانه هوشمند سوخت در پمپ‌ بنزین‌ها به صورت دستی از مدار خارج شود و برای انکار کارشناسان شرکت ملی پخش فرآورده‌ های نفتی ایران اعزام شده‌اند. با این حال برای چند ساعت، هیچ بنزین در کشور عرضه نشد و تنها مبادله بنزین بین ماشین‌هایی بود که گاه هر لیتر بنزین را تا ۵ هزار تومان می‌فروختند.

کمبود سوخت نداریم
افزایش تعداد جایگاه های سوخت که به مدار بازگشتند باعث شد تا شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی لیستی از این جایگاه‌ها را منتشر کند تا افرادی که نیاز فوری به بنزین دارند، با مراجعه به آنها، سوخت مورد نیاز خود را دریافت کنند.
آنگونه شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران اعلام کرده، در حال حاضر (ساعت ۱۸:۳۰ روز سه شنبه) ۷۰ جایگاه ثابت و تعداد ۳۳ خودروی P۲ (سوخترسانی سیار) در سطح شهر تهران فعال است.
معاون وزیر نفت نیز تاکید کرد: با اقدامات انجام شده تا چند ساعت دیگر مشکل عرضه سوخت در جایگاه ها حل و فصل خواهد شد.
جلیل سالاری بیان داشت: از نظر جابه‌جایی و انتقال سوخت هیچ مشکلی وجود ندارد و فقط اکنون ارتباط موقتا به صورت دستی خواهد بود و بر این اساس نیاز به کارت سوخت و ارتباط با سیستم سامانه نخواهد بود.
معاون وزیر نفت همچنین خاطرنشان‌کرد: ذخایر سوخت کشور به اندازه کافی است و در برخی مواقع حتی زمینه صادرات سوخت نیز مهیا است.

عرضه سی.ان.جی بدون توقف
در حالی که عرضه بنزین به طور کامل متوقف شده بود اما از آنجا که جایگاه های سی.ان.جی به سامانه هوشمند متصل نیستند، اختلالی در عرضه این سوخت به وجود نیامد.
یک کارشناس حوزه سی.ان.جی با بیان اینکه جایگاه‌های سی ان جی به سامانه هوشمند متصل نیستند، گفت: مشکلی در تحویل سوخت در جایگاه‌های سی ان جی وجود ندارد.
محسن جوهری ، با اشاره به اختلال ایجاد شده در تحویل بنزین ادامه داد: اختلال در سامانه هوشمند ایجاد شده است.
جوهری افزود: به دلیل اینکه سی ان جی به سامانه هوشمند متصل نیست مشکلی در تحویل سوخت وجود ندارد.
حمله سایبری تایید شد
اگرچه در ساعات ابتدایی اعلام شده بود که حمله سایبری در کار نیست اما به مرور این احتمال قوت گرفت.
مرکز ملی فضای مجازی با انتشار اطلاعیه‌ای ضمن تایید حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت کشور، از بازگشت سوخت‌رسانی به حالت عادی تا ساعاتی دیگر خبر داد.
مرکز ملی فضای مجازی با تایید این خبر، در خصوص حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت اطلاعیه‌ای صادر کرد. 
در این اطلاعیه آمده است: به اطلاع هم‌وطنان می رساند، ساعت ۱۱ صبح روز سه شنبه چهارم آبان‌ماه ۱۴۰۰ مرکز «افتا» گزارشی درخصوص حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت کشور اعلام کرده و به تبع آن جایگاه‌ها در ارایه خدمات سوخت رسانی از مدار خارج شدند.
در ادامه نیز گفته است: در همین راستا، دستگاه‌های ذیربط در حال رفع مشکل ایجاد شده هستند و تا ساعاتی دیگر خدمات سوخت رسانی به حالت عادی برخواهد گشت.
بعد از توقف عرضه سوخت در جایگاه های کشور بعد از حمله سایبری صبح امروز، اکنون تعدادی از جایگاه‌های سوخت فعالیت خود را به صورت آفلاین و عرضه بنزین به نرخ آزاد آغاز کرده اند. 
فاطمه کاهی در باره این موضوع با تاکید بر اینکه در اکثر مناطق کشور، عرضه بنزین در جایگاه های سوخت آغاز شده، گفت: به طور مثال در تهران اکنون ۵۲ جایگاه فعال هستند. 
در همین رابطه، شرکت پخش فرآورده های نفتی ایران، لیست جایگاه های فعال  در سراسر کشور را منتشر کرده که در حال به روز رسانی است و از اینجا می توان به آن دسترسی داشت. 

عرضه تدریجی بنزین با بازگشت جایگاه‌ها
اعزام کارشناسان موفقیت‌آمیز بود و به تدریج جایگاه‌های سوخت وارد مدار عرضه شدند و بنزین را با نرخ دوم به فروش رساندند.
مدیر سامانه هوشمند سوخت با اشاره به رفع مشکلات سوخت‌گیری در پمپ‌بنزین‌ها، گفت: تا چند ساعت آینده بیش از ۷۰ درصد از جایگاه‌هایی که امکان عرضه سوخت دارند، راه‌اندازی و فعال خواهند شد.
مسعود رضایی با اشاره به مشکلات پیش‌آمده در جایگاه‌های پمپ بنزین، افزود: در این زمینه راهکار موازی داریم، برخی از جایگاه ها به ترتیب به صورت خارج از سامانه و خارج از سهمیه بندی در حال راه اندازی هستند تا بتوان سوخت رسانی با قیمت آزاد و به نرخ سه هزار تومان انجام شود، همچنین  بعد از رفع مشکل، دوباره سهمیه بندی فعال خواهد شد.
به گفته مدیر سامانه هوشمند سوخت، به تدریج کارشناسان به سطح جایگاه مراجعه می کنند و مشکل را برطرف خواهند کرد.
وی افزود: از مردم تقاضا داریم تا اگر جایگاهی بسته است و امکان سوخت رسانی نیست تجمع نکنند و به دیگر جایگاه‌ها که راه اندازی شده اند، مراجعه شود.

سامانه هوشمند سوخت احیا شد
با اقدامات انجام شده، اگرچه برخی از توقف چند روزه سامانه هوشمند سوخت تا رفع مشکل خبر می داند اما حدود ساعت ۲۱، سخنگوی وزارت نفت از اتصال آزمایشی چند جایگاه سوخت به سامانه هوشمند خبر داد و گفت: در تلاشیم تا پایان روز چهارشنبه کلیه جایگاه ها به سامانه هوشمند سوخت متصل شوند.
علی فروزنده افزود: جایگاه هایی که به سامانه هوشمند سوخت متصل شده اند امکان عرضه بنزین با قیمت یارانه ای را دارند.

تکذیب چند باره افزایش قیمت بنزین در اطلاعیه پیامکی 
بعد از اختلال در سامانه هوشمند سوخت که پیش از ظهر دیروز اتفاق افتاد، وزارت نفت در پیامکی از مردم خواست اخبار صحیح را از رسانه های رسمی پیگیری کنند.
در این پیامک تاکید شد که با تلاش گسترده مشکل فنی سامانه هوشمند سوخت به زودی برطرف می شود.
همچنین در ادامه این پیامک آمده که سهمیه بنزین موجود در کارت های سوخت محفوظ است و شایعه افزایش قیمت بنزین و یا حذف سهمیه ها واقعیت ندارد.

تشکر وزیر نفت از مردم
با وجود معطلی چند ساعته مردم و عدم دسترسی به بنزین در روزگذشته اما آرامش و نظم باعث شد تا وزیر نفت در ساعات پایانی از مردم عزیز که حوصله به خرج دادند و با وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی همکاری کردند،قدردانی کند.
جواد اوجی درباره وضع جایگاه‌های عرضه سوخت سراسر کشور به‌دنبال اختلال به‌وجودآمده در سامانه هوشمند سوخت گفت: به موازات فعال کردن دستی پمپ بنزین ها، همکاران ما فعال کردن سیستم کارت هوشمند سوخت را شروع کردند، تقریبا در بخشی از جایگاه‌های سیستم کارت هوشمند سوخت فعال شده است تا هموطنان عزیز بتوانند از آن استفاده کنند.
وی در واکنش به افزایش قیمت بنزین در پی وقوع این حادثه اظهار کرد: به طور جد این موضوع را تکذیب می‌کنم، هیچگونه بحث افزایش قیمت بنزین مطرح نیست.
وزیر نفت ذخایر بنزین را مطلوب ارزیابی کرد و با بیان اینکه در هفته‌های آتی شاهد صادرات بنزین خواهیم بود، گفت: به مردم قول می دهم سهمیه سوختی که در کارتشان است محفوظ بماند و هیچ مشکلی پیش نیاید.  
اختلال در ۴ هزار و ۳۰۰ جایگاه سوخت در حمله سایبری روز گذشته
دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور گفت: اختلال در سیستم های چهار هزار و ۳۰۰ جایگاه سوخت رسانی کشور ناشی از یک حمله گسترده سایبری بود که هم اکنون مهار شد و امیدواریم تا فردا تمام جایگاه های سوخت به وضعیت عادی بر گردند.
سید ابوالحسن فیروز آبادی افزود: همانطور که در اطلاعیه این مرکز آمده است حمله سایبری به ما گزارش شده و هم اکنون کارشناسان فضای مجازی سرگرم بررسی این حملات هستند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور یادآور شد: این حملات آنچنان گسترده بوده که همه ۴۳۰۰ پمپ بنزین و جایگاه سوخت در کشور دچار اختلال شدند.
وی با بیان اینکه نظر نهایی در مورد این حمله سایبری ۷ و یا ۱۰ روز آینده اعلام خواهد شد، گفت: احتمال دارد این حمله نیز همانند حمله سایبری به سیستم های راه آهن جمهوری اسلامی ایران از خارج از کشور انجام شده باشد.

بازگشت بنزین یارانه‌ای تا پایان روز چهارشنبه
 سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با اشاره به در مدار قرار گرفتن ۸۰ درصد از جایگاه‌های سوخت کشور، گفت: تعداد جایگاه‌هایی که به سامانه هوشمند متصل شده‌اند افزایش پیدا کرده است.
فاطمه کاهی ادامه داد: تعداد جایگاه‌هایی که اکنون در مدار عرضه قرار دارند به ۸۰ درصد رسیده که امکان دریافت بنزین با نرخ آزاد در آنها فراهم است و در حال حاضر ۳ هزار جایگاه در مدار قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه سامانه هوشمند با مشکل مواجه شده، گفت: به دلیل پراکندگی جایگاه‌های سوخت در کشور و لزوم حضور کارشناسان فنی، رفع این مشکل زمان‌بر خواهد بود.

فعالیت ۳۰۰ تیم برای بازگشت بنزین یارانه‌ای به پمپ‌بنزین‌ها
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران گفت: ۲۲۰ جایگاه به سامانه هوشمند سوخت سهمیه‌بندی متصل شده است و در حال ارائه خدمات به هموطنان هستند.
 جلیل سالاری با اشاره به اینکه اکنون حدود ۸۰درصد جایگاه‌ها فعال شده است، اظهار داشت: امروز ۳۰۰ تیم در سراسر کشور فعال هستند تا پایان امروز بتوانیم این مشکل را حل کنیم.
وی افزود: اگر مشکلی پیش نیاید تا فردا مسائل جمع بندی خواهد شد.  
سالاری با بیان اینکه ۳۵ تیم شب گذشته در سراسر استان تهران فعال بوده اند، گفت: در این استان ۱۸ جایگاه به سیستم سهمیه‌بندی متصل شدند و سوخت به هموطنان ارائه می کنند.
وی ادامه داد: درصدد هستیم تا۳۰ درصد جایگاه های تهران را از طریق سهمیه بندی پوشش دهیم.

بنزین ۱۵۰۰ تومانی در باک خودرو تهرانی‌ها
وزارت نفت فهرست جایگاه‌های فعال عرضه بنزین سهمیه‌ای در تهران را اعلام کرد.
سامانه هوشمند سوخت به‌تدریج در سطح کشور در حال فعال شدن است. در این میان سایر جایگاه‌های کشور نیز امکان عرضه بنزین با نرخ آزاد را دارند.
در تهران تا این لحظه (ساعت ۱۰:۲۳ دقیقه صبح چهارشنبه) ۱۸ جایگاه به سامانه هوشمند سوخت متصل شده‌اند و مردم می‌توانند با کارت سوخت خود و با استفاده از سهمیه بنزین در این پمپ بنزین ها، سوخت یارانه ای دریافت کنند.
فهرست این جایگاه‌ها را در تصویر پایین می بینید. 

بازدید سرزده رئیس جمهوری از وزارت نفت
رییس‌جمهوری ظهر امروز (چهارشنبه) بازدید سرزده‌ای از وزارت نفت برای بررسی آخرین وضعیت عملیاتی کردن جایگاه‌های عرضه سوخت داشت.
آیت الله سید ابراهیم رئیسی  امروز به منظور بررسی آخرین وضع عملیاتی کردن جایگاه‌های عرضه سوخت در سراسر کشور و بررسی اختلال پیش‌آمده در سامانه هوشمند سوخت در وزارت نفت حضور یافت.
وی در این بازدید با بیان اینکه وزارت نفت برای حل مشکل پیش آمده کار بزرگی انجام داده است، عنوان کرد: در مسیر، وضع جایگاه‌های عرضه را بررسی کردم که خوشبختانه شرایط مساعد بود و سوخت‌گیری در جریان است.
رئیس‌جمهوری افزود: لازم است همه دستگاه‌ها در مقابل حملات احتمالی دشمن آمادگی داشته باشند، از وزیر نفت و مجموعه کارکنان وزارت نفت برای سرعت عمل در فعال‌سازی جایگاه‌ها تشکر می‌کنم.
رئیسی تصریح کرد: تمامی دستگاه‌ها نسبت به ایمن‌سازی سامانه‌های خود در جهت خدمات‌رسانی پایدار به مردم اقدام کنند، همچنین از مردم نیز تشکر و قدردانی می‌کنم.
وی با تاکید بر اینکه این حمله سایبری نه اولین بار است نه آخرین بار، تصریح کرد: خودتان را برای پیشگیری و مقابله آماده و ایمن کنید.
جواد اوجی، وزیر نفت نیز در جریان بازدید رئیس جمهوری از وزارت نفت که ظهر امروز انجام شد، با اشاره به اینکه سهمیه کارت ‌های سوخت محفوظ است، ادامه داد: در تلاشیم تا هر چه سریعتر مردم بتوانند از کارت هوشمند و سهمیه‌های خود استفاده کنند.
وی افزود: اگرچه روز گذشته مردم در بعضی جایگاه‌ها معطل شدند اما با صبوری مردم و فعالیت کارشناسان وزارت نفت، تیر دشمن به سنگ خورد.
اوجی تاکید کرد: در سراسر کشور جایگاه‌ها فعال است و در تلاشیم تا ۲ روز آینده کارت هوشمند فعال شوند و مردم بتوانند از بنزین یارانه‌ای استفاده کنند. این در شرایطی است که تمامی جایگاه‌ها دچار مشکل شدند و همه نازل‌ها از کار افتاد.
در این بازدید همچنین از اتاق کنترل که با ستاد بررسی کلیه جایگاه‌های سوخت کشور در ارتباط است نیز بازدید شد.

گف و گوی رو در روی رئیس جمهوری با مردم در پمپ بنزین
همچنین آیت الله سید ابراهیم رییسی، رییس جمهوری ظهر روز چهارشنبه از جایگاه توزیع سوخت در میدان فردوسی تهران بازدید کرد.
آیت الله سید ابراهیم رییسی امروز چهارشنبه با حضور در سطح شهر تهران، ضمن بازدید از جایگاه توزیع سوخت، با مراجعان به این جایگاه درباره نحوه توزیع سوخت گفت وگو کرد.

عذرخواهی وزیر نفت از مردم
 وزیر نفت با عذرخواهی از مردم بابت اختلال پیش آمده در سامانه هوشمند سوخت، گفت: حدود سه هزار جایگاه سوخت فعال هستند و مردم می‌توانند به صورت دستی و خارج از شبکه کارت سوخت، سوخت مورد نیاز را تامین کنند.
«جواد اوجی» با بیان اینکه با این اختلال، سیستم جایگاه های سوخت شامل سیستم کارت هوشمند و نازل ها از کار افتاد، گفت: برای اینکه مردم برای تهیه سوخت مورد نیاز، دچار مشکل و چالش نشوند تمام جایگاه ها آفلاین و دستی به مدار آمد.
وزیر نفت تاکید کرد: در ساعات اولیه همکاران و نیروهای صنعت نفت در تمامی جایگاه های سراسر کشور فعال شدند و جایگاه به جایگاه رفتند و با تغییر کد در سیستم کارت هوشمند، آن را به حالت دستی درآوردند تا مردم بتوانند به سوخت دسترسی داشته باشند.
وی گفت: دشمن قصد داشت با این حرکت به مردم آسیب بزند اما به لطف خدا و همراهی مردم که صبوری کردند و به وزارت نفت اعتماد داشتند خوشبختانه این تیر به سنگ خورد.
وزیر نفت با تاکید بر اینکه از مردم عذرخواهی می‌کنم و قول می‌دهیم که شاهد این قضایا در آینده نباشیم، افزود: به تمام متخصصین حوزه IT در ۴ شرکت اصلی وزارت نفت فراخوان داده شده است و همگی مشغول فعالیت هستند.
اوجی  تاکید کرد: ذخایر بنزین وضعیت بسیار خوبی دارد و به زودی صادرات بنزین و گازوئیل آغاز خواهد شد.

حمله‌ای که هشدار داده شده بود
سازمان پدافند غیرعامل کشور در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این سازمان تاکنون دو رزمایش در حوزه وزارت نفت و شرکت‌های تابعه از جمله شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی انجام داده و نتایج از جمله آسیب‌پذیری‌های عمده را جهت برطرف‌سازی به مسوولین ابلاغ کرده است.
 این سازمان در واکنش به حمله سایبری در سامانه هوشمند توزیع سوخت، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: اساسا ایمنی، امنیت و دفاع در فضای سایبری امری نسبی است و به میزان سایبری‌شدن زیرساخت‌ها و دارایی‌ها، امکان اختلال در کارکرد خدمات به دلیل حوادث سایبری افزایش می‌یابد.
این سازمان یادآور شد: در حوزه زیرساخت انرژی نیز تاکنون پدافند غیرعامل دو رزمایش در حوزه وزارت نفت و شرکت‌های تابعه از جمله شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی انجام داده و نتایج از جمله آسیب‌پذیری‌های عمده را جهت برطرف‌سازی به مسوولین ابلاغ کرده و در راستای صیانت از حقوق عامه و تاب‌آوری ملی موضوع رفع آسیب‌پذیری‌ها را مکرر پیگیری کرده است.
سازمان پدافند غیرعامل کشور خاطرنشان کرد: از ابتدای بروز حادثه در سامانه هوشمند توزیع سوخت نیز تیم‌های عملیاتی قرارگاه پدافند سایبری در تعامل با سایر بخش‌های امنیت سایبری کشور به بررسی دلایل بروز اختلال سایبری و کمک به بازگشت کارکرد خدمات جایگاه‌های توزیع سوخت اقدام کردند که در نتیجه خدمات سامانه هوشمند به تدریج درحال بازگشت به حالت اولیه است.
این سازمان در اطلاعیه خود اضافه کرد: همچنین تیم ویژه تحقیقات پدافند سایبری با در نظر گرفتن تمامی احتمالات، در حال تکمیل شواهد فارنزیک منشا اختلال سایبری است که با توجه به حساسیت و تخصصی بودن موضوع نتایج آن پس از تکمیل  اطلاع‌رسانی می‌شود.
سازمان پدافند غیرعامل کشور با تذکر مجدد به همه دستگاه‌ها و زیرساخت‌هایی که در آنها رزمایش سایبری برگزار شده است، تصریح کرد: در صورت بروز هر نوع حادثه از محل آسیب‌پذیری‌های اعلام و ابلاغ شده این سازمان، موضوع اختلال در خدمات‌رسانی به مردم و خدشه به اعتبار سایبری کشور را از طریق مراجع قانونی پیگیری می‌کند.

این خبر به روزرسانی می‌شود….