مسئولیتهای اجتماعی حلقه مغفول صنعت نفت در شمال استان بوشهر
گناوه – ایرنا – اجرای برنامههای مسئولیتهای اجتماعی آثاری مثبت بر توسعه و پیشرفت شهرها و زندگی ذینفعان جامعه دارد که این امر مهم توسط شرکتهای نفتی مستقر در شهرستانهای گناوه و دیلم در شمال استان بوشهر که از مناطق مهم و راهبردی صادرات نفت هستند، مغفول مانده است.
به گزارش ایرنا، مسئولیت اجتماعی شرکتها یا سازمانها، ابعاد گستردهای دارد که به سبب آن شرکتها دغدغههای زیست محیطی و اجتماعی خود را در عملکرد کسب و کارشان یا در همکاری با ذینفعان عملیاتی میکنند.
در دنیای کسب و کار نوین، مسئولیتهای اجتماعی شرکتها که در برگیرنده مباحث اقتصاد، محیط زیست و اجتماع است به عنوان یک موضوع مهم در مدیریت و توسعه پایدار یک بنگاه اقتصادی مطرح شده است.
به دلیل گستردگی و پیچیدگی مفهوم مسئولیتهای اجتماعی، برداشت ها و معانی گوناگونی از آن وجود دارد که در این زمینه میتوان به بررسی نقش آن در فعالیتهای جاری و برنامههای توسعهای شرکتهای نفتی به عنوان صنایعی که چه از نظر آلودگیهای زیست محیطی و چه از دیدگاه ایمنی دارای ریسک بالایی هستند، اشاره کرد.
موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتها از مولفههای توسعه پایدار در جوامع امروزی به شمار میآید و با نگاهی به وضعیت آن در دنیا نشان میدهد که جریان عمل به آن در شرکتهای نفتی بزرگ دنیا با برنامهریزی در قبال مطالبات ذینفعان همراه بوده است.
اگرچه شکلگیری حوزه مشاور اجتماعی وزارت نفت در سال ۹۲ گویای اهتمام این وزارتخانه در زمینه تحقق اهداف و عمل به موضوع مسئولیت اجتماعی بوده است و همه همت خود را وقف پیگیری اشاعه موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتها در صنعت نفت و گاز کرده است اما در شهرستان های گناوه و دیلم که در جوار تاسیسات مهم نفتی کشور قرار دارد، برخلاف دیگر شهرهای نفت خیز کشور بخوبی و در حدانتظار عمل نشده و بارها گلایه مندی و اعتراض مردم و مسئولان این مناطق را در پی داشته است.
شهرستان های گناوه ودیلم بواسطه قرارگرفتن در جوار چندین شرکت و تاسیسات منطقه نفتی، جایگاهی مهم در تحقق درآمدهای ارزی و نیازهای انرژی کشور دارند، اما از حداقل خدمات اجتماعی نفتی ها که در سایر مناطق نفت خیز کشور از جمله خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد از آن برخوردارند، محروم هستند.
پرداخت نکردن حق آلایندگیهای ناشی از دود تاسیسات، شکستگی لولههای خطوط انتقال نفت، بکارگیری نکردن نیروهای بومی در شرکتهای موجود نفتی این مناطق و استقرارنیافتن نماینده دائم و یا دایرنشدن دفتر پاسخگویی به مسایل و مشکلات حوزه های نفتی از مهمترین دغدغه سالیان دور مردم و مسئولان شهرستان های گناوه و دیلم است که هنوز همچنان تداوم دارد و وزارت نفت باید به عنوان تعهدات مسئولیتهای اجتماعی گامی مثبت در این زمینه بردارد.
باتوجه به اینکه شهرستان های گناوه و دیلم در جوار تاسیسات نفت وگاز و مسیر لولههای نفتی انتقال به جزیره خارگ قرار دارند، ایجاب میکند که در حوزه پیرامونی مسئولیت های اجتماعی نفت به این مناطق به عنوان یک تکلیف و وظیفه بخوبی پشتیبانی و مساعدت لازم صورت گیرد. درطول نوار ساحلی و خشکی شهرستان های گناوه ودیلم لولههای نفتی متعدد و چندین حلقه چاه نفت وجود دارد که مردم این مناطق آن را سرمایههای ملی دانسته و بدون هیچگونه چشمداشتی از آنان حفاظت و پاسداری می کنند. متولیان نفتی در منطقه از جمله حوزه نفت وگاز گچساران که بخش زیادی از تاسیسات آنهادر مناطق شهرستان های گناوه ودیلم وجود دارد باید اعتباراتی که به حوزه های فرهنگی و ورزشی آنان اختصاص مییابد برای این نقاط نیز درنظر بگیرند اما در این زمینه توجهی نشده است.
آلودگی محیط زیست و اراضی کشاورزی ارمغان شرکت های نفتی برای گناوه و دیلم
یکی از مهمترین مسایلی که این شهرستانها با آنها گریبانگیر هستند و در روزهای اخیر شاهد بودیم، نشت مواد نفتی و خسارت به اراضی کشاورزی و محیط زیست این مناطق است که از گذشته تاکنون وجود دارد و مردم و مسئولان این مناطق انتظار و توقع بحقی دارند که در قبال آن باید وزارت نفت به تعهدات خود در جبران خسارت و ضرر و زیان ناشی از آن عمل کند.
درپی آلودگی های نفتی اراضی مناطق دیلم و گناوه ، فعالان اجتماعی و زیست محیطی و مسئولان ابراز گلهمندی کردند و اظهارداشتند: چرا شرکتهای نفتی منطقه، تعهدات و مسئولیت های اجتماعی خود را بویژه در زمینه حق آلایندگی انجام نمیدهند؟
آنها معتقدند: اگر استخراج، انتقال و پمپاژ نفت در این مناطق کم برخوردار صورت میگیرد و ضرر آن برای اهالی است، چرا سهم آنها از درآمد های نفتی و خدمات اجتماعی سایر نقاط کشور یکسان نیست؟
قوانین تعهد آور زیست محیطی ضعیف، عدم الزام قانونی و بازخواست شرکتهای نفتی و عدم سنجش خسارت های پنهانی که در بلند مدت اثرات خود را بر منابع طبیعی و مردم منطقه نشان خواهد داد از موارد مهم و قابل بررسی است که باید متولیان نفتی به آن اهتمام دهند.
ضرورت استقرار مدیریت شرکت نفت در گناوه و دیلم
استقرار نیافتن مجموعههای مدیریتی شرکت نفت در شهرستانهای گناوه و دیلم و مدیریت متمرکز آن در مناطق پنج گانه نفتی با وجود سهم زیاد شهرستان دیلم و گناوه در میزبانی تاسیسات نفتی از دغدغه های دیگر فعالان اجتماعی و زیست محیطی و مسئولان این مناطق است.
امام جمعه دیلم در خطبه های جمعه هفته گذشته خطاب به مسئولان نفتی گفت: در همه جای دنیا مرسوم است که شرکتهای نفتی خدماتی به مردم منطقه میدهند اما از شرکتهای نفت و گاز، در بحرانهای اجتماعی شهرستان ما هیچ استفادهای نمیبریم.
حجت الاسلام محمود اسدی افزود: به تازگی در محدوده شهرستان دیلم در اثر بهسازی لولههای نفت، مقدار زیادی مواد نفتی از این لولهها خارج و وارد زمینهای کشاورزی مردم و آن هم اول فصل کشاورزی شد و دیگر قابل کشت نیست.
وی اظهارداشت: طبق بازدیدی که از این نقطه آلوده به مواد نفتی داشتیم دیگر قابل جمع کردن از روی زمین به این وسعت نیست.
وی گفت: مسئولان نفتی باید بدانند این منطقهای که محل زندگی و معیشت مردم است و تاسیسات نفتی و گازی در آنجا مستقر است و آلودگی در زمینهای مردم ایجاد میکند، در ازای آن در حالیکه در همه جای دنیا این مرسوم است که خدماتی به آن مردم میدهند اما از مسئولان نفت و گاز گله مندیم که مسئولیت های اجتماعی خودشان عمل نمیکنند.
استفاده نکردن شرکت های نفتی از نیروهای بومی
امام جمعه دیلم افزود: از شرکتهای نفت و گاز در بحرانهای اجتماعی شهرستان هیچ استفادهای نمیبریم و باوجود اینکه حدود ۱۴ شرکت کوچک و بزرگ در این شهرستان داریم اما اگر محاسبه کنید، میبینید تعداد خیلی کمی از کارگران بومی استفاده کردند.
وی ادامه داد: طبق قانون باید شرکتها ۵۰ درصد نیروهای خود را از بومیان منطقه استفاده کنند اما حتی یا وجود جوانان تحصیل کرده بومی استفاده نکردهاند و آنها بیکار هستند.
اسدی گفت: اگر این آلودگیها برای شهرستان دیلم و شمال استان بوشهر، به صورت ناخواسته است باید صنعت نفر نیز به مسئولیتهای اجتماعی که قانون و ابلاغیه است عمل و باید به مردم این منطقه و شهرستان خدمات داده شود.
امام جمعه دیلم با اشاره به ضعفها و کمبودها در این شهرستان افزود: در حوزه درمان و درمانگاهها و بیمارستانها ما ضعف داریم و اگر نفت در یک منطقه مستقر است و آسیبها و آلودگیهایی برای مردم آن منطقه دارد باید در کنار آن خدماتی نیز به مردم بدهد.
میزبانی خوب مردم منطقه از صنعت نفت
رئیس شورای اسلامی شهرستان دیلم گفت: با توجه به اینکه مردم این شهرستان بحق میزبانان خوبی برای تاسیسات نفتی بودهاند ، عمل به تعهدات و مسئولیت های اجتماعی آنها در حوزه استحفاظی و رفع ضرر و زیان های وارده به محیط زیست و املاک کشاورزان منطقه حداقل خواسته آنها است.
محمدجواد اکبری افزود: تا زمانی که مراکز مدیریتی این میادین و تاسیسات نفتی در شهرستان ها و استانهای همجوار مستقر است استیفای حقوق مردم شهرستان های دیلم و گناوه باکندی و کارشکنی روبرو است.
ایشان به تازگی در نامهای به استاندار بوشهر نسبت به آلودگی مکرر اراضی این منطقه بویژه مزارع کشاورزی به مواد نفتی نشتی از خطوط لوله موجود در منطقه که باعث ضایعه زیست محیطی شده است، گله مند و خواستار جلوگیری از این معضل جدی شد.
رئیس شورای اسلامی شهرستان دیلم در این نامه از استاندار بوشهر خواسته است تا با درایت و پیگیری از این ضایعه زیست محیطی جلوگیری و ضمن جبران خسارت های ناشی از این معضل و انجام مسئولیتهای اجتماعی وزارت نفت، از تخریب بیشتر زمینهای روستاهای این شهرستان جلوگیری کند.
وی در ادامه گفت: فرسودگی خطوط انتقال نفت به جزیره خارگ و همجواری شرکتهای بهرهبرداری، پمپاژ و انتقال، هر ازچندگاهی باعث ایجاد خسارت و ضرر و زیان به کشاورزان و مالکان اراضی این منطقه شده است.
اکبری در ادامه این نامه نوشته است: عمر و قدمت طولانی این خطوط لوله و نشت نفت، همزمان با بارندگیهای اخیر باعث شده است تا سرعت تخریب و جریان نفت در زمینهای آماده کشت جریان بیشتری پیدا کند.
رئیس شورای اسلامی شهرستان دیلم افزوده است: با وجود چندین حلقه چاه نفت و تاسیسات نفتی در حوزه استحفاظی این شهرستان، شرکتهای مربوطه به وظایف، تعهدات و مسئولیتهای اجتماعی و خدمات ذاتی خود درقبال مردم این شهرستان عمل نمیکنند و محیط زیست منطقه را به ورطه نابودی سوق میدهند.
ضرورت قانون مند کردن مسئولیت های اجتماعی شرکت های نفتی
نماینده شورای اسلامی شهرستان دیلم در شورای استان بوشهر گفت: مطالبه و خواستههای بحق مردم این شهرستان، قانونمند کردن مسئولیتهای اجتماعی شرکتهای نفتی مستقر در این منطقه است.
سیدوهاب میرجهانمردی افزود: با توجه به محدود بودن منابع درآمدی شهرستان، پیگیری و قانونمندشدن درصدی از درآمد یا بودحه سالانه شرکتهای حوزه وزارت نفت درقالب مسئولیت اجتماعی به شهرستان دیلم پیشنهادمی شود که با تحقق آن بخشی از محرومیتهای این منطقه برطرف میشود.
فرماندار دیلم گفت: این شهرستان با دارابودن تاسیسات مهم و راهبردی نفت و گاز از قطبهای نفتی مناطق نفت خیز جنوب کشور به شمار میآید و مسئولان کشوری باید نگاه ویژه و خاصی به این منطقه داشته باشند.
احمد دشتی افزود: در شهرستان دیلم به رغم اینکه تاسیسات نفتی زیادی شامل بیش از ۲۷۰ حلقه چاه، تلمبه خانه گوره – مخازن ۱۰ میلیون بشکهای پتروامی ، فلات قاره بهرگان، انتقال گاز (NGL ) و دکلهای نفتی در آن مستقر است و به عنوان مبدا خط انتقال نفت گوره به جاسک بشمار میآید اما مردم باید از این منابع عظیم منفعتی هم ببرند.
وی اظهارداشت: با این اوصاف انتظار میرود مجموعه نفت درمقولههای مهم از جمله اشتغال و ایفای مسئولیتهای اجتماعی، توجه بیشتری به شهرستان دیلم کند.
دشتی با بیان اینکه با وجود منابع عظیم نفتی و گازی در این شهرستان، وجود افراد بیکار رضایت بخش و قابل قبول نیست، گفت: در برنامه ششم توسعه و نامههای وزارت نفت به صراحت نسبت به جذب نیروهای بومی در این شرکتها اشاره شدهاست و تمام آنان موظف و مکلف به اجرای قانون هستند.
فرمانداردیلم بیان کرد: مطالبه بحق مردم بویژه جوانان تحصیل کرده این شهرستان بکارگیری آنها در شرکتهای نفتی در حوزه استحفاظی است.
وی گفت: باتوجه به اینکه این شهرستان میزبان تاسیسات و طرحهای وزارت نفت است، مردم خواستار تحقق مطالبات خود در قبال مسئولیتهای اجتماعی آنها هستند.
فرماندار گناوه گفت: این شهرستان بلحاظ قرار گرفتن تاسیسات مهم نفتی در آن از مناطق راهبردی در جنوب کشور است که نیازمند توجه ویژه شرکت های نفتی در زمینه مسئولیت های اجتماعی است.
غلامرضا مهرجو افزود: این شهرستان در حوزه آلایندگی نفتی در سه جبهه دریا ، آب و هوا و خاک روبرو است که از این حیث آسیب و دچار خسارت میشود.
وی افزود: مسئولان مرتبط نفتی باید میزان خدمات و مسئولیت های اجتماعی خود را در این شهرستان با دیگر مناطق نفتی در یک کفه ترازو قرار دهند و مقایسه کنند.
فرماندار گناوه گفت: باوجود تاسیسات نفتی دراین شهرستان در صورتیکه مشکلی و یا گرفتاری در این حوزه پیش آمد نمایندهای از آنها در شهرستان برای پاسخگویی وجود ندارد و باید معطل بمانیم.
وزارت نفت به مسئولیت های اجتماعی خود در استان بوشهر عمل کند
نماینده مردم بوشهر، گناوه ودیلم در مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به برنامههای وزیر نفت در حوزه مسئولیتهای اجتماعی افزود: تاکنون این وزارتخانه به مسئولیت اجتماعی خود متناسب با محرومیتها و استعدادهایی که استان بوشهر دارد، عمل نکردهاست.
عبدالکریم جمیری افزود: دفاتر مرکزی شرکتهای بزرگ نفتی و گازی که عملیات آنها در استان بوشهر است باید طبق قانون به این استان منتقل شوند و حسابهای بانکی آنها نیز برای افزایش بهرهوری، ارتقای کیفیت منابع انسانی و کاهش هزینههای سنگین مالی به بانکهای استان بوشهر واگذار شود.
وی اظهارکرد: مجموعههای نفتی مستقر در شمال استان بوشهر باید کارهای ماندگاری در حوزه زیرساختهای آموزشی و درمانی انجام دهند و اینطور نباشد که فقط از منابع خدادادی و بی نظیر منطقه استفاده شود ولی نیروهای بومی سهمی از اشتغال و امکانات آموزشی و درمانی نداشته باشند.
جمیری افزود: مجموعه نفت باید در حوزه آموزش عالی، آموزش فنی و حرفه ای و آموزش و پرورش ورود و نیروهای بومی را برای بکارگیری در شرکتهای نفتی آماده کند.
نماینده مردم بوشهر، گناوه و دیلم در مجلس شورای اسلامی گفت: این استان در حوزه بهداشت و درمان از آخرین استانهای کشور است و شرکتهای زیرمجموعه وزارت نفت و پتروشیمیهای منطقه باید به صورت جدی در این حوزه ورود پیدا کنند.
وی با تاکید براینکه برای اشتغال نیروهای بومی باید نگاه حاکم بر مجموعههای نفتی را تغییر داد گفت: در زمان حاضر نرخ بیکاری در حوزه انتخابیه بوشهر، گناوه و دیلم ۱۲ تا ۱۸ درصد است اما شرکتهای نفتی حاضر نیستند به مصوبه حداقل ۵۰ درصد اشتغال نیروهای بومی عمل کنند.
شهرستانهای گناوه و دیلم به رغم وجود تاسیسات مهم نفتی در جنوب کشور فاقد یک دفتر و یا یک نمایندهای دائمی از وزارت نفت برای پاسخگویی به چنین اتفاقاتی است و به علت مستقر شدن در استانهای همجوار از جمله در گچساران کهگیلویه و بویراحمد و استان خوزستان ، دسترسی به آنها وجود ندارد.